Virtuele contacten zijn leuk, maar uiteindelijk wil je je gesprekspartner toch ontmoeten. Waar spreek je af voor de zakenlunch?Je kunt veel zeggen van de restaurants van Van der Valk, maar niet dat de porties er karig zijn. Een gebakken ei op rosbief mag je verwachten als je een uitsmijter bestelt, maar daarbij ook nog een kroket, aardappelsalade en een garnituur van geraspte worteltjes, dat is pure verwennerij. Om het geheel af te maken bestel ik er een schaaltje appelmoes bij, helaas ontbreekt bij de vestiging in het Groningse Zuidbroek de klassieke kers op de appelmoes. Jammer, jammer, jammer. Nederland is op weinig plaatsen zo ruim als in het noordoosten van Groningen. Akkers zover het oog reikt, een rij populieren aan de einder, af en toe een trotse herenboerderij. En dan, als een fata morgana aan de A7, een reusachtige vestiging van Van der Valk: een restaurant ter grootte van een voetbalveld, 120 hotelkamers, vergaderruimtes, een beauty salon, een evenementenhal van zevenduizend vierkante meter. En dat alles in the middle of nowhere. Als Nederland al beschikt over een eigen snelwegcultuur, dan is Van der Valk daarvan de grondlegger. Internationaal is ons land beroemd om zijn modernisme - strak, sober, zakelijk - maar Van der Valk weet als geen ander wat Nederlanders echt willen: gebakken aardappelen, obers in zwart-wit, donkerrode vloerbedekking, warmgele schemerlampen. Vitrage onttrekt de snelweg zoveel mogelijk aan het zicht. Cruise-schepen gebruiken eenzelfde stijl om de passagiers op hun gemak te stellen: we varen wel op een woelige zee, maar hier binnen is alles veilig en rustig. Bij het Van der Valk-idioom hoort onmiskenbaar ook het schuine dak, hoe groter dat schuine dak is, hoe beter. En dus bestaan de meeste van de 68 Van der Valks meer uit dak dan uit muren. Op de suikerzakjes staan alle vestigingen afgebeeld, ik krijg 'Van der Valk Resort Linstow' bij de koffie, de nieuwste loot in Duitsland. Als bewijsmateriaal voor mijn tocht naar het barre noorden vraag ik de serveerster om een suikerzakje met Zuidbroek erop, maar daar zoekt zij zelf ook al jaren vergeefs naar. Het zakje met de dertien kilometer verderop gelegen vestiging Westerbroek is ze evenmin ooit tegengekomen: 'Of ik daar wel eens werk? Nee, nooit geweest, ik zou niet weten hoe het eruit ziet.' Laat me raden: een gebouw met een schuin dak. Van der Valk, Burgemeester Omtaweg 4, Zuidbroe

Virtuele contacten zijn leuk, maar uiteindelijk wil je je gesprekspartner toch ontmoeten. Waar spreek je af voor de zakenlunch?Er zijn plekken waar de ontheemding als een klamme doek over je heen valt. De condoleanceruimte van een crematorium bijvoorbeeld, waar je met een kopje koffie en een plak hotelcake ronddrentelt tot je weer kunt gaan. Of de wachtkamer van de tandarts, met in de ene hoek een verlepte ficus en in de andere een stapel oude Libelles. De lunchzaal van hotel Jan Tabak is ook zo'n plek. Aan het bedienend personeel ligt het niet: ze zijn oprecht vriendelijk, ook voor de twee schuifelende oudjes die hier elke week een kopje koffie komen drinken. De inrichting dan? Akkoord, het is geen hoogtepunt van binnenhuisarchitectuur, maar zo vreselijk is een groen tapijt met roze lelies nu ook weer niet, net zo min als de stroken stof met een bloemetjespatroon die de illusie van gordijnen moeten creëren, of de open haard met nephoutblokken die op aardgas brandt. Ook het eten is niet slecht, al is het wat merkwaardig dat de clubsandwich gegarneerd is met chips. Bezwaarlijker zijn de andere gasten: veel mannen in dure pakken met net iets te lange nekharen en zonnebankgebruinde koppen - 'Er is in Marbella natuurlijk maar één hotel waar je kunt zitten.' - en gepancakete dames. Ene Jan Toeback begon op deze plek, aan de handelsroute Amsterdam-Amersfoort, ruim driehonderd jaar geleden een herberg. Tegenwoordig raast het verkeer over de nabijgelegen A1, maar nog steeds leeft het in 1984 herbouwde hotel-restaurant van passanten. Zakentypes uit Amsterdam, Almere, Amersfoort en Utrecht ontmoeten elkaar hier voor zakenlunches. Tv-mensen laten zich hier graag interviewen: het ligt nu eenmaal strategisch tussen de Hilversumse studio's en de Amsterdamse grachtengordel. Voor hen is er elk jaar in mei een omroepbarbecue om het tv-seizoen af te sluiten. En dan mag de plaatselijke bevolking van het Gooi hier natuurlijk ook graag een vorkje prikken - 'Ik vind sherry een beetje vroeg, doe mij maar een witte wijn.' Kouwe kak is erg, maar het ergste van Jan Tabak is het uitzicht. Lunchen doe je er in De Serre, een gele uitbouw die aan de voorkant tegen het hotel is geplakt. Vanhieruit kijk je op beige huizen die zich verschuilen achter coniferenheggen, een bushokje, een kruispunt met stoplichten, voorsorteervakken en ANWB-richtingaanwijzers. Nooit zal hier meer iets veranderen.Jan Tabak, Amersfoortsestraatweg 27, Bussu

Virtuele contacten zijn leuk, maar uiteindelijk wil je je gesprekspartner toch ontmoeten. Waar spreek je af voor de zakenlunch?Het lunchcafé is gevestigd op een van de mooiste plekken van Amsterdam, vanachter de hoge gebogen ramen heb je uitzicht over Damrak, Open Havenfront en Centraal Station. Tenminste, dat dachten de initiatiefnemers toen ze tweeënhalf jaar geleden begonnen met de verbouwing van 'Dwaze Zaken'. Helaas viel de opening eind januari samen met de start van de bouw van de nieuwe metrolijn. De komende jaren kijk je dus vooral naar een reusachtig werkeiland met heimachines en draglines, waarover mannetjes in fluorescerend oranje overalls hun weg zoeken. Wat ook mooi is. Bij de inrichting zijn ideeën noch hippigheid gespaard: de bar is uitgevoerd in een kruising van Jugendstil en tribal art, de pepermolen heeft de vorm van een sinaasappel met handvaten, twee muren zijn van boven tot onder bedekt met mozaïeken, de salades worden geserveerd in aardewerken kommen die van boven schuin zijn afgesneden. 'Kunst.Lunch' staat op de grote ramen vermeld, ik had gewaarschuwd moeten zijn. Gelukkig is de ruimte zo mooi van proportie dat deze visuele kakofonie niet stoort, in de bijna kubusvormig zaal hangt eerder een weldadige rust. Behalve opiniebladen en uitgaansladders liggen er ook kunstboeken voor de cliëntèle gereed. 'Eigendom van Stichting Dwaze Zaken', staat erin. Een hip café dat gerund wordt door een stichting? Dwaze Zaken blijkt een dochter van de christelijke organisatie 'Jeugd met een opdracht' te zijn, daarmee valt ook de tekst in een van de mozaïeken - 'Praise the lord all you nations' - op zijn plaats. Dwaze Zaken wil 'een ontmoetingsplaats voor creatieve geesten' zijn. Er zitten echter vooral Amerikaanse toeristen en - eveneens Amerikaanse - christelijke stafleden op leeftijd. 'Onze doelgroep is het niet', zegt een van de oprichters, 'maar we zijn er toch blij mee omdat we financieel moeten overleven.' Het wachten is op de tapvergunning zodat ze ook 's avonds open kunnen gaan. De meeste mozaïeken in Dwaze Zaken hebben een Jugendstil-inslag, het herentoilet is zelfs herschapen in een paleisje van kleur en licht. In een van de rondslingerende kunstboeken - met als ondertitel 'De utopie van de verzoening' - lees ik dat Jugendstil ertoe neigt 'in zichzelf tegenstrijdig, onduidelijk en tweeslachtig te zijn'. Wel een passende stijl voor hippe christenen. Dwaze Zaken, Prins Hendrikkade 50, Amsterda

Virtuele contacten zijn leuk, maar uiteindelijk wil je je gesprekspartner toch ontmoeten. Waar spreek je af voor de zakenlunch?'Hé, dat is die Toscaanse lunchtent, die heb je in Amsterdam ook', zegt de vlotte einddertigster tegen haar vriendin. Het zijn echt van die vriendinnen-vriendinnen, ze zijn naar Den Haag gekomen om lekker te shoppen, te kletsen, te flaneren, te roddelen, te lachen. Daarbij hoort een leuke lunch, misschien wel met een halfje witte wijn. Bertolli is geknipt voor dit soort vriendinnen. Wat McDonald's, de buurman van dit Haagse lunchcafé, heeft gedaan voor de Amerikaanse hamburger, dat doet Bertolli nu voor de Italiaanse lunch: branding. Vroeger was Bertolli alleen een olijfoliemerk, tegenwoordig is het een imperium met lunchcafés, voorverpakte broodjes bij tankstations en een informatielijn over recepten. Je kunt er spaghettitangen kopen en porseleinen olijfbootjes, en je krijgt er zelfs filmpunten waarmee je voor half geld naar de film Pinocchio mag. Welkom inde wereld van Bertolli. Zoals het een fastfoodrestaurant betaamt kom je eerst langs de counter waar het eten staat uitgeserveerd: belegde panini, salades, taarten. En, eveneens gebruikelijk bij fastfood: het wordt allemaal zo koud geserveerd dat je niets proeft. Onder protest - 'Mijnheer dat zou ik niet doen, dan wordt het een grote weke kledderboel' - stopt de ober mijn pastasalade een paar seconden in de magnetron zodat ik tenminste proef wat ik eet. Helaas blijken de beloofde 'pure ingrediënten' tamelijk oud en smakeloos, alleen de olijfolie smaakt prima. Maar om de smaak gaat het de cliëntèle van Bertolli nauwelijks: het gaat om de ambiance, de combinatie van de nostalgische houten kasten en de hippe stoeltjes, de kleurcombinaties van de salades, de levensgrote posters aan de wand, de lifestyle kortom. En om de zekerheid dat je weet wat je krijgt, net als bij McDonald's. Tijdens mijn lunch zat Bertolli vol vrouwen tussen de vijfentwintig en vijfenveertig, soms vergezeld van een bijpassende man, meestal in elkaars gezelschap. Maar ik bleek te vroeg te oordelen, hoorde ik de volgende dag van de fotograaf. Toen hij een half uur na mijn vertrek met de bedrijfsleider overlegde wanneer hij een plaatje kon komen schieten, zat daar plotseling Wouter Bos met een fractiemedewerker. En geen van de vrouwen merkte mooie Wouter op, zo druk hadden ze het met elkaar.Bertolli, Plein 8, Den Haa

Virtuele contacten zijn leuk, maar uiteindelijk wil je je gesprekspartner toch ontmoeten. Waar spreek je af voor de zakenlunch?Vanzelfsprekend kies ik een tafel aan het raam: als ik aan de snelweg eet, wil ik hem ook kunnen zien. Bij De Lucht is dat geen probleem, de afstand tussen de serre en de vluchtstrook is een halve meter. Bovendien maakt de A2 precies op dat punt een flauwe bocht, zodat de auto's recht op je af lijken te komen. Opvallend weinig mensen gaan in de Eetalage zitten, zoals De Lucht zich met een woordspeling afficheert, liever zoeken ze een plekje in de geblindeerde hoek met nepramen en nepluiken. Parasols en Parijse bistro-stoeltjes willen je doen geloven dat je op een Frans dorpsplein zit. Of moet je je hier onder een Italiaanse loggia wanen, er is tenslotte ook zo'n afdakje met dakpannen dat tot de standaardinrichting van pizzeria's behoort. Of is dit, gezien de wandschilderingen van grachtenpanden, juist de beloofde Oudhollandse opkamer? De Lucht herbergt vele 'restaurantsferen', voor elk wat wils. Ook de menukaart is een en al veelzijdigheid: 'U mag nemen wat u wilt, al is het een kopje koffie met een gepofte aardappel.' Voor wie de keuze dan nog te mager vindt, heeft De Lucht onlangs een stuk aangebouwd, daar zit nu een vestiging van Burger King. Dit gedeelte is afgescheiden van de rest: het Amerikaanse cultuurgoed verdraagt blijkbaar geen kruisbestuiving. In de King-corner tref je een enkele allochtone medemens en een verdwaalde arbeider in overall, zo niet in de Eetalage, die is wit en middle class, op twee Japanse zakenmannen na. Het publiek is te verdelen in pakken en vrijetijdskleding. In de pakken zit steevast een man, meestal uitgerust met mobieltje, stropdas en, indien alleen, met laptop of orderboek. De vrijetijdskleding kan zowel toebehoren aan een man als aan een vrouw. Meestal zitten de vrijetijdsgekleden als gemengd stel bij elkaar, soms ook in een groepje, maar nooit zitten ze alleen. En wat kiest de bezoeker van De Lucht, na zijn rondgang langs de buffetten met pasta's, salades, soepen, vissen en groenten? Hij kiest in minstens de helft van de gevallen een uitsmijter, een heel traditionele uitsmijter met drie eitjes, twee plakjes ham, twee plakjes kaas, twee schijfjes tomaat en twee schijfjes komkommer. Gebakken op een traditionele bakplaat door een juffrouw met gummi-handschoenen. En zo smaakt-ie ook.De Lucht: A2 tussen Zaltbommel en Den Bosc

Virtuele contacten zijn leuk, maar uiteindelijk wil je je gesprekspartner toch ontmoeten. Waar spreek je af voor de zakenlunch?Door de glazen pui van Lust heb je goed zicht op de mensen die twijfelen of ze naar binnen zullen komen. De recensie van Johannes van Dam, de schrik van de hoofdstedelijke restaurants, is pontificaal op het raam geplakt en je ziet ze denken: mmm, hij geeft een negen, moet goed zijn. Maar ja, dan zijn er de prijzen: het goedkoopste broodje is 4,80. In oud geld dus ruim een tientje. Maar vooral zie je ze twijfelen of ze hier niet zullen detoneren. Lust is hip, Lust is een logo, Lust is zelfs een registrated trademark als je de ® naast de groene cirkel met witte letters tenminste moet geloven. Zoals je ook de bottomline op de menukaart maar moet geloven die vestigingen in Barcelona, Parijs, Londen, Tokyo en New York vermeldt. Want geloof is nu eenmaal onmisbaar bij hip & trendy, anders staat de keizer in zijn blote kont. Het concept selecteert feilloos. Na een tijdje kijken weet je wie binnenkomt en wie niet. Jongen met spijkerbroek vol verfvlekken? Ja, als hij tenminste zijn haar naar voren heeft gekamd. Strak gelipstifte vrouw die model lijkt te hebben gestaan voor Evelien in Martin Brils vervolgverhaal in Vrij Nederland? Natuurlijk. Ook de twee gestropdaste pakken van een naburig advocatenkantoor komen binnen. En dan betreden plots een oudere man en vrouw de zaak. Het voelt als blasfemie dat deze vijfenzestigplussers zo maar binnenstappen in de retro seventies inrichting. Oude mensen, die horen toch in Americain? Alles is gestileerd in Lust, ook de wc is niet gevrijwaard van design-grapjes en dus kun je vanaf de pot door een one-wayscreen in de keuken kijken, waar een tv-monitor staat waarop de beelden te zie zijn die een bewakingscamera van de voordeur maakt. Het leven als afbeelding. In zo'n postmoderne omgeving is de 'Italiaanse bol met nostalgische Amsterdamse osseworst met zuur van De Leeuw & mosterd' goed op zijn plaats. De omschrijving is bijna omvangrijker dan het broodje osseworst dat ik opgediend krijg door een breedgeschouderde ober. 'Ultra violent skin block' staat op zijn t-shirt met opgesneden mouwtjes die zijn bicepsen goed doen uitkomen. O shit, denk ik, hij vindt vast dat ik een suffe blouse draag. Maar hij zegt gelukkig niks en het broodje smaakt niet slecht. Het concept Lust heeft mij niet verstoten.Lust, Runstraat 13, Amsterda