Weggeefkastje, minibieb, buurtboekenkastje, gratis boekenruilpunt, little free library – er zijn veel benamingen in omloop voor de sympathieke plekken waar je gratis een boek mag pakken, al dan niet in ruil voor een boek dat je achterlaat.
Natuurlijk is er iemand die claimt als eerste zo’n kastje te hebben neergezet (een Amerikaan, ik kan er ook niks anders van maken) en net zo natuurlijk groeide daaruit een complete organisatie met toolkits, kwaliteitseisen en leesbevorderingsprojecten, met een oormerk (à raison van veertig dollar), een app die wereldwijd meer dan 125 duizend kastjes in kaart brengt en een Must-Have Guide for Little Free Library Builders. Aanbevolen afmetingen: 45 bij 55 centimeter, de hoogte is zelf te bepalen.
Natuurlijk gingen Instagrammers en Pinteresters vervolgens aan de slag om al die schattige kastjes te fotograferen en te delen: zelf getimmerde huisjes, een omgebouwde telefooncel, een tjoektsjoek, een staande klok, een kastje op de bagagedrager van een fake fiets, een glazen bol waar precies één boek in past. Hoe kleiner en lolliger, hoe meer likes. Een kleurrijke beschildering lijkt bonuspunten op te leveren.
Bij het vriendelijke gebaar om een wildvreemde een boek te geven, hoort een lieftallige, kleinschalige aanpak, zo dacht ik, tot ik op een middag over de Amsterdamse Van Hallstraat fiets en aan mijn rechterhand een complete boekenwand zie, een big free library, wat heet, een XXL free library.
Met grote zorgvuldigheid heeft iemand het gemetselde wachthuisje van de Kostverlorenbrug veranderd in een gratis bibliotheek. Niet alleen volgen de zes kasten naadloos de gekromde gemetselde muur, alsof het gebouwtje in Amsterdamse Schoolstijl altijd al stiekem bedoeld was als bieb, ook uit de indeling van de ruim twintig strekkende meter boekenplank spreekt toewijding. Er zijn aparte planken voor romans, chick lit, kinderboeken, thrillers en filosofie, enkele smalle planken zijn bestemd voor English, Deutsch en Français. Op de plank Other languages staat zelfs een rijtje boeken in het Grieks.
Rechts is de afdeling non-fictie te vinden, verrassenderwijs onderverdeeld in dunne, dikke en incourante non-fictie. Op die laatste plank vind ik een redelijk gaaf exemplaar van de vooroorlogse geschiedenis van Amsterdam, geschreven door Richter Roegholt. Ik zocht dit boek niet, maar het heeft mij wel gevonden en dus lees ik het nu.
Beste initiatiefnemer van deze fantastische boekenwand, u bent niet alleen een liefhebber van mensen, net zoals al uw collega’s van de gewone kastjes, maar ook een bezield bibliofiel. De bibliothecaresse van de vestiging van de officiële bibliotheek die pal om de hoek zit, noemt u al waarderend ‘onze concurrent’.
U kiest ervoor om de bibliotheek naamloos door het leven te laten gaan. Is dat ingegeven door bescheidenheid? Bent u bang dat een naam de aandacht zou afleiden van de boeken zelf? Het is enkel een suggestie, maar gezien de mooie match tussen de naam van de brug en het gratis ter beschikking stellen van boeken, zou Kostverloren Kasten voor de hand liggen. Dat zou u tot Koning of Koningin van de Kostverloren Kasten maken.