Als ik in het buitenland een Nederlandse auto aan zie komen, moet ik altijd aan Jan-Kees de Jager denken: ‘I’m Dutch, so I can be blunt.’ Nederlanders rijden namelijk rond met een triomfantelijk knalgele kentekenplaat, die al van verre schreeuwt: ‘Hallo, hier zijn we, gezellig, bakkie doen?’ Enige voordeel van dat geel is dat je op tijd kunt wegduiken.
Dat waarschuwingssysteem is overigens niet feilloos, maar Fransen en Engelsen zijn zo discreet om alleen aan de achterzijde gele platen te gebruiken, aan de voorkant hebben ze gewoon witte. Zolang ze niet achteruit aan komen rijden, kunnen er dus geen misverstanden ontstaan. Blijven over de Cyprioten, Luxemburgers en Russische taxichauffeurs, maar dat zijn te verwaarlozen aantallen.
Waarom hebben we eigenlijk zo’n gele plaat? En waarom maakt Europa daar geen einde aan, Brusselse technocraten blinken toch uit in details? Landen blijken echter volkomen vrij te zijn in hun keuze. Zelfs het Eurologo, met de krans van sterren, is niet verplicht. Maar áls je dat logo gebruikt, dan moeten de sterren wel dezelfde kleur hebben als de kentekenplaat zelf. Dus gele sterren op de Nederlandse plaat.
Ben je met geel soms beter zichtbaar dan met wit? Nee, zo blijkt uit onderzoek naar de ‘retroreflecterende kwaliteit’, dat is de mate waarin een lichtbundel wordt teruggekaatst naar de bron. Wit doet het anderhalf maal beter dan geel. De reden is veel prozaïscher, weet Jur Vos van de RDW: handhaving. Begin jaren zeventig bleek uit onderzoek dat zwarte letters op een gele plaat het beste leesbaar zijn met camera’s en het blote oog. Vanaf 1973 konden automobilisten kiezen voor die combinatie, vijf jaar later werd ze verplicht.
Toen er in 2000 nieuwe platen moesten komen, bleven ze geel. Vos: ‘Een kenteken is een emotieproduct, dat kun je niet zomaar veranderen.’ Dat bleek onlangs nog in Engeland: toen bekend werd dat Europa overweegt landen verplicht te stellen voor en achter dezelfde kleur te gebruiken, stak er een storm van protest op.
Het geel is dus heilig, maar is er dan misschien hoop dat het kenteken ooit helemáál verdwijnt? De RDW adviseert onderzoek te doen naar RFID-chips in auto’s omdat die veel makkelijker door computers te lezen zijn. Theoretisch zou je de plaat dan kunnen afschaffen, maar dat zou auto’s te anoniem maken. Vos: ‘U en ik moeten een onverlaat die het zebrapad negeert kunnen identificeren. Bovendien wil je op een parkeerplaats je auto terug kunnen vinden. Zonder kenteken gaat het niet, zelfs het ruimteschip uit Star Wars heeft er een.’ Maar dat is tenminste niet geel.