Tot verlegenheid van projectleider Hans Geelen (37) loopt het prototype van zijn network copier een paar keer vast terwijl hij vol trots de mailbox demonstreert. ‘Kijk, daarom brengt Océ produkten pas op de markt als alle fouten eruit zijn gehaald. Bij een ß-release [uitbrengen van een niet volledig uitgetest prototype TvdB], misbruik je in feite de klant om de bugs uit het systeem te halen. Bill Gates heeft daar een handje van.’
Kopieerapparaten en printers maken gebruik van dezelfde technologie om inkt op papier te drukken, het ligt dus voor de hand om ze in één apparaat te verenigen. ‘Een copier laten printen is peanuts, maar het is een kunst om te zorgen dat het apparaat een herkenbare copier blijft voor kopieerders en een echte printer voor mensen die willen printen. En om te zorgen dat die mensen geen slaande ruzie krijgen over wie voorrang heeft’, zegt industrieel ontwerper Fred de Jong (35). Als cognitief ergonoom bekommert hij zich om de logica van de bediening. ‘Ik kijk als gebruiker naar het apparaat, zonder me zorgen te maken om de software die onder de knoppen zit.’ Anderhalf jaar werkte De Jong mee aan de 3165, het eerste digitale kopieerapparaat van Océ. Vanaf je computer kun je deze machine opdracht geven om een gekaft en geniet rapport te produceren.
Uitgangspunt bij de bediening is dat degene bij het apparaat altijd voorrang heeft. De Jong: ‘Deze machines staan op afdelingen met vijftig tot honderd medewerkers. Vanuit hun kamer kijken mensen op de gang of de machine vrij is en dan lopen ze ernaartoe. Iemand die die moeite neemt, mag je niet teleurstellen. Als de kopieerklus klaar is neemt de machine een voorgeprogrammeerde wachttijd in acht voor ze aan de printopdrachten begint. Zo voorkom je dat mensen geprinte vellen meenemen of schrikken dat ze iets verkeerd doen.’
Bij de 3165 komen de printopdrachten tot nu toe op volgorde van binnenkomst in een wachtrij, niemand kan daarop invloed uitoefenen. ‘Dat is niet alleen een probleem voor mensen met haast’, vertelt projectleider Geelen. ‘Als je een speciaal kaftje om een rapport wil, moet je bij de copier je eigen papier invoeren, terughollen naar je computer en hopen dat er ondertussen niemand tussenkomt. Ook het printen van vertrouwelijke stukken levert stress op, je wilt tenslotte niet dat de hele afdeling je sollicitatiebrief ziet.’ Over twee maanden zijn al deze problemen opgelost, dan komt de nieuwe release van de 3165 met digitale mailbox op de markt. Daarmee kun je de printrij oproepen en de volgorde veranderen. ‘De eis dat je naar de machine moet lopen hebben we gehandhaafd, want anders zet iedereen vanachter zijn computer zichzelf steeds vooraan. Als mensen tegelijk bij de machine staan, bepalen de sociale verhoudingen wie voorgaat.’ Geheime documenten kunnen worden voorzien van een persoonlijke pincode.
De handmatige bediening leidt volgens Geelen niet tot extra heen-en-weer-lopen: ‘Mensen moeten sowieso naar de machine lopen om hun printwerk op te halen. En met een printsnelheid van 65 pagina’s per minuut is de wachttijd te verwaarlozen.’ Als je tijd genoeg hebt en geen beveiligingscode toevoegt, kun je de opdrachten ook ouderwets in de wachtrij zetten en aan het einde van de dag je rapporten ophalen.
De 3165 bewaart de printopdrachten na uitvoering, een eigenschap waarvoor ontwerper Fred de Jong zich sterk maakte. ‘Het gebeurt vaak dat je iets nèt verkeerd print, bijvoorbeeld enkelzijdig in plaats van dubbelzijdig. Nu kun je de opdracht terugroepen en aanpassen, zonder terug te hoeven naar je computer. Ook kun je nu een printvoorbeeld maken en pas daarna de opdracht geven om honderd stuks te maken.’ Projectleider Geelen had aanvankelijk grote bedenkingen, pas na toevoeging van een weggooifunctie ging hij overstag. Mensen kunnen hun eigen opdracht weggooien, tevens kan de beheerder instellen dat op vaste tijdstippen alle oude opdrachten worden afgevoerd. Het geheugen van 2,1 Gigabyte garandeert dat dat niet vaak hoeft.
De Jong moest ook knokken om de instelling licht-donker niet meer onder de basisinstellingen te plaatsen, maar dieper in het systeem. ‘De kwaliteit van de 3165 is zo goed dat deze mogelijkheid zelden wordt gebruikt. En dus hoort zo’n instelling niet thuis op het basisscherm, dat immers zo min mogelijk informatie moet bevatten. Maar voor techneuten was dat aanvankelijk onbegrijpelijk, zo gefocust zijn zij op beeldkwaliteit.’ Nu zit de instelling naast de operator-instellingen waarmee je de 3165 in het Italiaans en Noors kunt laten communiceren.
De vormgeving van de 3165 is zeer herkenbaar Océ. De spaarzame knoppen zijn groot genoeg om met je elleboog te bedienen. Ze zijn geplaatst in de vertrouwde U-vorm, met de groene startknop links en de oranje stopknop rechts. En ook bij deze machine zorgt het twaalf-millimeterstelsel voor een rustige belijning: alle panelen en platen meten twaalf millimeter of een veelvoud daarvan. Het apparaat kreeg in 1996 een Gute Form Award van het Industrie Forum Design Hannover.
Kopieermachine met mailbox
Tot verlegenheid van projectleider Hans Geelen (37) loopt het prototype van zijn network copier een paar keer vast terwijl hij vol trots de mailbox demonstreert.