De boodschap rukt op in het publiek domein: reclamemakers, kunstenaars en voorlichters proberen de aandacht van de burger te vangen.
‘Wat doet dat daar?’ is niet de eerste vraag die in me opkomt als ik het twaalf meter hoge standbeeld bij de McDonald’svestiging in Best zie, allereerst wil ik weten: ‘Wat is dat daar?’ Is het een cowboy uit de Texaanse vrijheidsstrijd tegen de Mexicanen? Een Russische communist tijdens de oktoberrevolutie? De stijl van het beeld pleit voor deze laatste optie: een sociaal-realistische Kaukasische man met gebalde knuisten en lompe laarzen. Maar wat doet die vreemde, wat nichterige haarlok dan voor zijn rechteroog? Het opschrift op de sokkel biedt uitkomst: dit is Michael Jackson, de man die zijn negroïde trekken met wortel en tak heeft laten wegsnijden. HIStory 1997 staat onder zijn naam, de tour die Jackson over vijf continenten en door 35 landen voerde. Vierenhalf miljoen mensen zagen de King of Pop toen optreden.
Peter van Gelder, de franchisenemer van McDonald’s Best, was dolblij toen hij de kans kreeg een bod uit te brengen op het beeld dat Jackson op deze tour vergezelde. Van Gelder heeft zijn filiaal namelijk ingericht in Rock’n’Rollstijl en alhoewel ‘Jackson natuurlijk geen Elvis is’ en hij het beeld eigenlijk niet mooi vindt, zou het vast een hoop publiciteit trekken. Bovendien ging het geld – 33.000 gulden – naar het Ronald McDonald Kinderfonds. Van Gelder was erbij toen Jackson de oorkonde ondertekende die bij het beeld hoort. ‘Het leek de paus wel. Je mag hem geen hand geven en alleen tegen hem praten als hij wat vraagt.’ ‘En vroeg hij wat?’ ‘Nee, dat zul je net zien.’
Eind 1997 verscheen een vrachtwagen van platenmaatschappij Sony om het beeld af te leveren. Jack Smale, indertijd verantwoordelijk voor de plaatsing, laat geen spaan heel van het verhaal dat dit beeld met Jackson op tournee is geweest: ‘Elk land kreeg een kopie van dit beeld om de nieuwe CD te promoten, dit beeld is Nederland nooit uit geweest, het heeft in een pretpark gestaan, bij een winkelcentrum en naast een skihal.’ En Kees de Jong, voormalig product manager van Sony, herinnert zich: ‘De aanvragen voor het beeld vielen tegen, omdat het transport zo duur was is het zelfs nooit in Noord-Nederland geweest.’
Van Gelder vond het tactisch beter om geen vergunning aan te vragen voor het beeld. Bij de opening van zijn filiaal in 1993 had hij namelijk al vergeefs een hoge mast aangevraagd om het logo van McDonald’s op te zetten. ‘We hadden een hijskraan op het parkeerterrein gezet met daaraan een cementbak. Op de A2 keken we vervolgens vanaf welk punt je de bak zag hangen, zodat je op tijd de afslag kon nemen.’ Een mast van 22 meter bleek te voldoen, maar de gemeente hield strikt de hand aan haar Reclamenota die tien meter als maximum voorschreef. En dus werd de mast tien meter. Maar bij het illegale Jacksonbeeld van twaalf meter werd de gemeentelijke waakhond niet wakker.
‘In het kader van de strengere handhaving van het buitengebied bezien we de situatie momenteel opnieuw’, zegt wethouder Gondrie van Ruimtelijke Ordening. Blijkbaar denkt hij aan het ministerie van VROM, dat het afgelopen jaar al meer Brabantse gemeentes op de vingers heeft getikt wegens vergaand gedogen; het naburige Valkenswaard moet nu twee villa’s afbreken. Maar Van Gelder lijkt zich niet veel zorgen te hoeven maken: er moet sowieso een nieuw bestemmingsplan komen voor het gebied, en daarin kan de gemeente het beeld met naam en toenaam toestaan. Op soortgelijke wijze is ook de illegale reclamemast aan de overkant van de snelweg gelegaliseerd, waarop jarenlang een auto van garage Oosterbosch stond. De garage is inmiddels failliet, de wagen is weggehaald maar de mast van 10 meter en zestig centimeter staat nog fier overeind. Verwijderen is moeilijker dan gedogen
Michael
Van Gelder was erbij toen Jackson de oorkonde ondertekende die bij het beeld hoort. 'Het leek de paus wel. Je mag hem geen hand geven en alleen tegen hem praten als hij wat vraagt.' 'En vroeg hij wat?' 'Nee, dat zul je net zien.'