‘Beste markt van Nederland 2015.’ De Siermarkt is hartstikke trots op haar uitverkiezing, die ook nog eens samenvalt met het vijfjarig bestaan. Nou zal de miesmacher zeggen dat dit een typisch geval is van ‘Wij van wc-eend adviseren wc-eend’, de prijs is namelijk uitgereikt door de CVAH, de Centrale Vereniging van de Ambulante Handel, en uitgerekend die club was de initiatiefnemer van de Siermarkt, de eerste zelfstandige markt van Amsterdam.
Maar wie zijn oor bij de kooplui te luisteren legt, merkt dat de titel – die overigens alleen geldt voor de categorie kleine markten – nog klopt ook. ‘Ik verdien woensdagen meer dan mijn man die met hetzelfde spul op de Cuyp staat’, vertelt Laura van La Diva Byoux. ‘Dit is onze markt, niet die van de gemeente’, zegt Adje van der Kroon van de aardappelhandel, ‘een keer kwam een koopman dronken opdagen, die hoefde dus niet meer terug te komen.’ ‘Hier heerst gezamenlijkheid’, beaamt Fijko Arbeider van de snoepkraam, ‘op het Buikslotermeerplein weet ik ’s avonds soms niet eens wie er naast me stond. En ik maak hier twee keer zoveel omzet.’
De Siermarkt is een nette markt, misschien wel een beetje te netjes voor wie de romantiek van de Cuyp en Ten Kate koestert. Hier wordt het beeld niet gedomineerd door ouderwetse kramen, maar door professionele verkoopwagens, met als topper de 13,5 meter lange wagen van visboer Heinen & Koelewijn, waar acht man zich uit de naad werken om de kibbeling aan de man te brengen.
Bijna alle branches zijn hier vertegenwoordigd, en minstens zo belangrijk voor de kooplui: van elke branche staat er maar een. ‘Hier krijgen we de ruimte, daardoor krijg je een openluchtsupermarkt met allemaal specialisten in plaats van een vergaarbak’, zegt Dennis Bastiani van de notenwagen. Op de markt staan is voor hem maar een deel van zijn onderneming, hij heeft twee verkoopwagens, een fabriekje, een groothandel en een biologisch huismerk. ‘Wij willen investeren, maar dan moet je je plek later wel kunnen verkopen. En dat kan hier, zo bouw je pensioen op.’ De ondernemersgeest van de kooplui blijkt ook uit hun reislust: ze staan door het hele land, van Barendrecht tot Deventer en van Schagen tot Tilburg.
Verzelfstandiging is hét thema in marktland: laat de marktkooplui bepalen wie er op hun markt staan, zeggen ze, dan komt het allemaal goed. Overal in Nederland worden bestaande markten verzelfstandigd, maar nog nergens vind je een markt die vanaf het begin zo is opgezet. Dat maakte het makkelijk om met een schone lei te beginnen: het bestuur houdt strikt de hand aan de regels en screent nieuwe kandidaten vooraf. ‘Mijn kop is te bekend’, zegt Robert van Twilllert van broodwagen ’t Stoepje, ‘dus ik stuur mijn schoonmoeder om te kijken of iemand het goed doet.’
Op ras-Amsterdammer Bastiani na, komen alle bestuursleden van de Siermarkt van buiten de stad: Spakenburg (driemaal), Bodegraven en Mijdrecht. En de marktmanager die ze inhuren komt van de Veluwe. Verklaart de provinciale bestuurssamenstelling het succes van de Siermarkt? Spakenburger Van Twillert, die als twaalfjarige al in auto’s handelde, begint te lachen: ‘Laat ik het zo zeggen, wij staan graag voor een ander klaar, dat kun je niet van iedereen zeggen.’
Bijna waren de kooplui van de Siermarkt ook op IJburg neergestreken, een halfjaar na de start ging het bestuur kijken en zag meteen brood in de nieuwbouwwijk, maar na protesten van de winkeliers trok de Siermarkt zich schielijk terug. In 2012 sprong een andere club wel in het gat, The Rock Group, maar die markt werd binnen een jaar door de rechter verboden. Volgende week zaterdag is er een nieuwe poging, een groep bewoners start de markt Reuring. De winkeliers lopen zich al warm voor een gang naar de rechter. Misschien moesten ze eens een kijkje nemen op het Sierplein, waar de winkeliers hun omzet zagen stijgen door de komst van de markt: op woensdagen maken ze sindsdien net zoveel omzet als op zaterdagen.
Facts
Oprichtingsjaar: 2010
Dagen: woensdag
Aantal kramen: 35
Bezettingsgraad: 100 procent
Tendens: juichend
Tips
• Doll en Zo. Floor Döll haalt zijn droge worst uit Frankrijk, onder andere ezelworsten met een uitgesproken smaak.
• D&D exotische groenten. Dennis (niet die van de notenkraam) importeert rechtsreeks uit Suriname. Wilde spinazievarianten als Amsoi, Dagoeblad en Klaroen, maar ook ingelegd Surinaams zuurgoed.
• Aardappelen van John van der Kroon en zijn vader Adje, die vlak na de oorlog begon op het Gulden Winckelplantsoen. Regelmatig stuntaanbiedingen als twintig kilo aardappels voor €2,50.