Op weg naar de klant hebben producten veel te verduren: ze rammelen in de laadbakken van vrachtwagens, vallen van vorkheftrucks en stuiteren over spoorwissels. Een Korrvu-verpakking vangt deze klappen op door het product vrijzwevend op te hangen tussen twee lagen polyurethaanfolie. De verpakking bestaat uit twee ‘schoenendoosdeksels’ waarin een gat is uitgespaard dat met folie is bespannen. De deksels worden ruggelings tegen elkaar gelegd met het product ertussen. Het geheel wordt in een omhullende doos geschoven en zie: het product zweeft.
‘Verpakken is een kwestie van een remweg creëren om de schok op het product te verminderen’, zegt Guus Kil (40), hoofd van het technologisch centrum van Topa Verpakking. ‘Dat betekent dat je de tijd waarin de energie wordt overgedragen moet verlengen. In plaats van een hoge, steile schokgolf creëer je een lage, glooiende golf.’ Bij traditionele verpakking zorgen piepschuim korrels of mallen voor de remweg, Korrvu maakt gebruik van lucht om laptops, videorecorders, porseleinen poppen, printplaten en geavanceerde lampen te verzenden.
Traditionele verpakkingen zijn ruimtevreters. Op talloze zolders en in bergingen staan omvangrijke dozen van computers, videorecorders en stereoinstallaties. Want de gebruiksaanwijzing eist dat ze in de originele verpakking worden ingeleverd als ze defect zijn. Korrvu-verpakkingen zouden dit probleem kunnen oplossen: de dozen kunnen plat worden opgevouwen. Helaas is het – wat duurdere – verpakkingssysteem vooralsnog voorbehouden aan de professionele markt. Zo gebruiken fotozaken Korrvu om kapotte toestellen naar gespecialiseerde reparatiebedrijven te sturen. De precieze afmetingen van het fototoestel doen er niet toe, het folie vangt variaties moeiteloos op. De verpakking is zo vijf tot vijftien maal te hergebruiken. Kil: ‘De consumentenmarkt is moeilijk voor ons, want daar krijg je het niet in een circulatiesysteem. Ook onbekendheid speelt ons parten.’ Zonder hergebruik draagt Korrvu overigens ook bij aan vermindering van de afvalberg. Er wordt zo weinig polyurethaanfolie gebruikt dat de verpakking in zijn geheel bij het oud papier mag voor recycling.
De zwevende verpakking is een Amerikaanse vinding, Topa heeft vier jaar geleden de verkooprechten voor de Benelux verworven. Standaardversies zijn direct leverbaar, maar voor de meeste producten maakt Topa een aangepaste versie. ‘Afmetingen, gewicht en gevoeligheid van het product bepalen het ontwerp. Meestal weet de klant welke klappen zijn product kan weerstaan, zo kan de harde schijf van een computer zestigmaal de zwaartekracht weerstaan. Als de klant de kritische versnelling niet weet, dan meten wij die op een valtafel. Enige probleem is dat dat destructieve proeven zijn, van het product blijft niets over.’
Afhankelijk van het product worden de dikte van het folie en de vrije zweefruimte aangepast. Normaal klemt een Korrvu-verpakking het product boven en onder vast, voor grote printplaten worden hoekprofielen gebruikt: de plaat rust dan in vier losse kartonnen hoeken met een inkeping van folie. Er zijn ook verpakkingen waarbij de zweeframen en de omhullende doos één geheel vormen. Als er losse onderdelen zijn, worden daarvoor aparte vakjes toegevoegd.
Van het ontwerp laat Kil een prototype maken door de Duitse fabrikant, hij test dit vervolgens zelf op een verticale schokmachine en een triltafel. Achter in een vrachtwagen kan het veersysteem – product en verpakking samen – in eigen trilling raken en kapot trillen. ‘De resonantiefrequentie is vooraf moeilijk voorspelbaar en vaak niet het grootste probleem, daarom ontwerpen we in principe op schokbestendigheid. Pas in de testfase blijkt of trillingen een probleem zijn. We testen alleen de trillingen die in de praktijk vaak voorkomen. Dat is het gebied van nul en dertig Herz: de frequentie die een vrachtwagen krijgt als hij door een kuil rijdt. En het gebied van tachtig tot 120 Herz: de trillingen door de motor en onregelmatigheden in de banden. Dat zijn internationale normen, die we van het Nederlands Normalisatie Instituut betrekken.’ Langzaam raken deze enviromental data verouderd, de kantelweg die onlangs in Zeeuws-Vlaanderen is aangelegd zit er nog niet in. Het Platform Omgevingstechnologie (PLOT), waarin Topa zitting heeft, wil daarom nieuwe gegevens verzamelen.
Aanvankelijk was het maximale gewicht voor een Korrvu-verpakking twaalf kilogram, inmiddels worden al producten van achttien kilo verzonden. Daarmee lijkt een grens bereikt. ‘Het probleem is niet de sterkte van het polyurethaanfolie’, zegt Kil terwijl hij verwoed probeert het folie met een pen te doorboren, ‘bovendien kun je het dikker maken. Maar boven 0,2 millimeter wordt het te stijf en veert het dus te weinig.’
Producten zweven over de weg
Op weg naar de klant hebben producten veel te verduren: ze rammelen in de laadbakken van vrachtwagens, vallen van vorkheftrucks en stuiteren over spoorwissels.