Door het hendeltje op het stuur met je duim opzij te duwen, zakt de Boomerang onder het rijden in een lagere stand. Je rug wordt in het kuipstoeltje gedrukt, even heb je de betoverende illusie dat je opstijgt en vervolgens fiets je behaaglijk onderuit geleund verder. Terug naar de hoge stadsstand kan niet onder het fietsen. Net als bij een bureaustoel moet je even het gewicht van de fiets halen. Ruim een jaar geleden presenteerde Peter van der Veer (42) het prototype van zijn 'hoog-laag-fiets'. De gestileerde computerschetsen stonden in Intermediairs rubriek 'de vondst'. 'Toen Gazelle besloot de fiets in productie te nemen, begon de lange weg van vondst naar definitief ontwerp', vertelt Van der Veer in zijn kantoor dat bezaaid is met prototypes, frames en dozen met onderdelen. Om de haverklap springt hij op om boeken en modellen te laten zien. Aanvankelijk stelde Van der Veer zich ten doel om de lage weerstand van een ligfiets te combineren met de wendbaarheid van een stadsfiets. 'In de stad fiets je in de hoge stand zodat je goed overzicht hebt, op het platteland zak je naar de lage stand. Bij het eerste prototype was het hoogteverschil dan ook veertig centimeter. Maar de fiets bleek in de hoge stand onbestuurbaar en in de lage stand kon je geen bochten maken. Terecht eisen de Duitse normen een hoek van 27 graden voor de laagste trapper de grond raakt. Bovendien werd de fiets in de lage stand te lang doordat het achterwiel naar achteren schuift. En 1,95 meter is de maximale lengte van fietskluizen en fietsenrekken achter op auto's.' Van der Veer beperkte de lengte door een kleiner voorwiel te nemen. Hij sleutelde en zaagde vervolgens net zo lang aan zes prototypen tot de Boomerang stabiel was. 'Je kunt de vrijloophoek, de sprong en de vlucht van de voorvork wel berekenen, maar het blijft uitproberen wat lekker fietst.' Gaande het ontwerpen verlegde Van der Veer de nadruk van vermindering van de luchtweerstand naar comfort. Het uiteindelijke hoogteverschil bedraagt slechts twaalf centimeter: meer dan genoeg om steeds een andere houding aan te nemen. 'Uit ergonomisch onderzoek blijkt namelijk dat er geen ideale houding is, juist verandering is optimaal.' De Boomerang scharniert in het midden, vlak onder het zadel. Net als bij een bureaustoel dempt een gasveer de beweging. Bij het prototype zat deze nog boven de stang, maar dat bleek een onhandige plek bij het afstappen. Om de gasveer verticaal te plaatsen moest hij de achtervork en het scharnierpunt aanpassen, dat kostte een maand extra. 'Een verticale veer valt ook minder op zodat de vorm van de fiets fraaier werd.' Aanvankelijk wilde Van der Veer - what's in a name - de gasveer ook gebruiken voor de algehele vering van de fiets. Maar omdat de fabrikant geen garantie wilde geven, zijn de functies vering en hoogtebediening gescheiden. 'Voor de vering hebben we een elastomeer [kunstrubber TvdB] toegevoegd, dat materiaal wordt ook als schokbreker bij brommers gebruikt. De fiets glijdt nu als een deux cheveaux over de grootste hobbels.' In zijn schetsontwerpen ging Van der Veer steeds uit van twee kettingen: een van de trappers omhoog naar het scharnierpunt, en een van scharnier naar achterwiel. 'Toen het hoofd produktontwerpen van Gazelle vroeg waarom ik niet één ketting met geleidewieltjes gebruikte, vielen de schellen van mijn ogen. Zo is het veel simpeler en heb je maar één kettingspanner nodig.' In de schetsfase ging Van der Veer uit van hightech materialen en technieken. 'Zo wilde ik een frame uit kokerbalken van koolstofvezel waarin ketting, veermechanisme en kabels waren weggewerkt.' Om de oplage van vijfhonderd stuks betaalbaar te houden, moest hij uitwijken naar de traditionele techniek van pijpen buigen en lassen. Alleen voor de lange stuurpen liet hij uit esthetische overwegingen een speciale mal maken zodat de pen naar boven taps toeloopt, als een weerspiegeling van de voorvork. De kettingkastbeschermers maakte hij met vacuümvormen: een goedkope techniek waarbij een plaat plastic wordt verwarmd en over een mal getrokken. Door al deze eenvoudige technieken bleven de ontwerp- en ontwikkelkosten beperkt tot enkele tonnen. 'Ik heb eens een koplamp ontworpen waarvan alleen de spuitgietmal al twee keer zo duur was. Maar dan praat je wel over oplages van tienduizenden.' De technische keuzen wijzigden de vorm volkomen. De science fiction-kokerbalken maakten plaats voor lichtgebogen stangen die naar de Amerikaanse jaren vijftig verwijzen. Afgezien van de scharende ketting heeft de Boomerang iets van een ouderwetse crossfiets. Rouwig is Van der Veer daar niet om, integendeel: 'De fietsmarkt is uiterst conservatief, afgezien van een handjevol freaks accepteren fietsers slechts kleine veranderingen. De hoog-laag-stand is al revolutionair genoeg, je moet niet doorschieten.' Een dezer dagen verwacht Van der Veer de levering van het nieuwe zadel uit Italië. 'Het wordt een klein kuipstoeltje, dat de onderrug in de lage stand ondersteunt. Eind oktober staat de Boomerang voor 2500 gulden in de winkels.
Taal / Language
Boeken
- Leven onder het luchtruim
- Bouw in de buurt – Leidraad voor Nederland
- Slim Zand – Hoe ASML verscheen in Veldhoven
- Asfaltreizen – Een verkenning van de snelweg
- Binckhorst Magazine
- De marktgids voor Amsterdam
- De mobiele stad – Over de wisselwerking van stad, spoor en snelweg
- De Ronde van U.
- De vierkante meter
- Eigen baas – Kort & krachtig
- Eindhoven Hoofdstad
- Groeten uit Vinexland
- Handboek Eigen Baas (gratis)
- Het land van Lely – Reisboek in 103 stukken
- Kruispunt Utrecht
- Kunstwerken & Kunstwerken
- Lelysteden – Een associatieve reisgids
- Naar een alzijdig station
- Onder Weg!
- Ruimte voor de Amsterdamse binnenstad
- Snelweg x Stad
- Stedelijke vraagstukken, veerkrachtige oplossingen
- Streetwise Rotterdam
- Turtle 1 – De auto uit Afrika
- Wij zijn goed
Kranten en tijdschriften
- AD Magazine
- Academie van Bouwkunst
- Arcam
- Archined
- Architectuur Lokaal
- Arma
- Autoweek
- BPD Magazine
- Blauwe Kamer
- Bouw
- Brussel Deze Week
- CRa
- De FLA-krant
- De Gids
- De Groene Amsterdammer
- De Journalist
- De Volkskrant
- De Zaak
- HP/De Tijd
- Het Financieele Dagblad
- Het Parool
- Humanist
- Intermediair
- Lira Bulletin
- Lucasx
- Mainline
- Metro
- NRC Handelsblad
- NRC Magazine
- NRC Next
- NRC Weekblad
- New Business
- OneWorld Magazine
- Podium voor Architectuur
- Psy
- S+RO
- Smaak
- Spiegel Online
- Stad-Forum
- Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken
- Trouw
- Uit&thuis
- VPRO Gids
- Veldhovens Weekblad
- Vrij Nederland
- Wallenburgtribune
- Wij maken Nederland
Projecten
Onderwerpen
Series
- De kust
- De lunch
- De markten van Amsterdam
- De mobimens
- De telefooncel
- Dossier A2
- Dossier A4
- Dossier A10
- Dwars kijken
- Expats
- Fietsverkenningen zuidwestflank Amsterdam
- Get your kicks on the E3
- Groeten uit Vinexland
- Het ontwerp
- Het product
- IJ-tje
- Na dato
- Noord-Amsterdam
- Poldernormen
- Rond Brussel
- Sloop
- Stedenatlas
- Strijd om de ruimte
- Tand des tijds
- Turtle 1
- Wat doet dat daar
- Weststrook
- Zinloze mobiliteit