De nieuwe Bosatlas verloochent zijn martiale wortels. Maar voor wie goed kijkt zijn er toch nieuwe bruggenhoofden en betwiste gebieden te ontdekken. Een spelletje Risk voor gevorderden. Kaarten en oorlog zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Logisch: als je een gebied wilt veroveren is het handig om te weten waar het zo ongeveer ligt en wat je zoal tegen zult komen. Een van de eerste kaarten waarop Nederland verscheen, de Peutingerkaart, was een Romeinse militaire kaart van zeven meter lang en 34 centimeter hoog met alle toenmalige wegen en forten. Ook de bron van al het Nederlandse kaartmateriaal, de Topografische Dienst, heeft militaire wortels: hij is de erfopvolger van 'Militaire Verkenningen' en ging pas drie jaar geleden van het ministerie van Defensie over naar VROM.In de nieuwe Bosatlas staan nog wel martiale kaarten – zo kun je de hachelijke situatie bestuderen van het rampjaar 1672, toen Nederland werd aangevallen door Frankrijk, Engeland en enkele Duitse bisdommen – maar overheersend is het beeld van een vredig, aangeharkt landje. Militaire acties vinden ver weg plaats, zoals af te lezen is uit de kaart met de deelname aan internationale vredesoperaties van Afghanistan tot Zuid-Afrika. Op Nederlands grondgebied staan de 75 kazernes afgebeeld die de afgelopen jaren gesloten zijn.Is dan alles pais en vree? Nee, de oorlog heeft zich verplaatst naar andere terreinen en ook die zijn in de nieuwe Bosatlas te vinden. Zo zijn er kaartjes met blijf-van-mijn-lijfhuizen (Noord-Holland heeft er maar liefst zes) en vermogensdelicten (met Utrecht en Amsterdam in de hoofdrol). Maar de belangrijkste battle field is de economie. Steden strijden met elkaar om bezoekersaantallen met behulp van evenementen (Amsterdam 24, Rotterdam 14) en musea (Amsterdam 19, Rotterdam 11). Het interessantste doorkijkje bieden de kaarten over voetbal. De marktgebieden van de verschillende clubs zijn op gemeenteniveau in kaart gebracht en dat geeft een blik in de voetbalziel van Appingedam (stevig in handen van FC Groningen) tot Zwijndrecht (deel van het Feyenoord-rijk). Zoals te verwachten vormen de meeste marktgebieden – meer dan de helft van de bezoekers gaat naar één club - een aaneengesloten gebied rond de vestigingsplaats van die club. Maar er zijn uitzonderingen, en juist daar liggen kansen voor clubs die willen expanderen. Zo blijkt Ajax, verspreid over het land, een aantal vooruitgeschoven posten te hebben: in gemeentes als het Gelderse Brummen en het Brabantse Haaren gaat bijvoorbeeld 10 tot 25procent van de voetballiefhebbers naar wedstrijden van Ajax. Vooral die laatste plaats is strategisch van belang, want ze heeft nog geen kleur bekend en ligt ingeklemd tussen de gebieden waar respectievelijk RKC, Willem II en PSV de scepter zwaaien. En dus kan Haaren uitgroeien tot een driezijdig bruggenhoofd. Sowieso is Brabant een interessante battle ground: de provincie is met negen clubs hopeloos verdeeld.Edam-Volendam aanvallen heeft voor Ajax geen zin, want de supporters daar zijn hondstrouw. Ze figureren zelfs op een ander kaartje, dat van de meest voetbal-minded gemeentes: meer dan zeven procent van de bevolking inclusief baby's gaat naar het stadion. Dan zijn de kansen veel groter in Harlingen. Misschien komt het doordat het een havenstad is, misschien doordat de plaatselijke club in eenzelfde tenue speelt als Ajax, maar in ieder geval is Heerenveen een plattelandsclub waarmee Harlingers zich niet identificeren. Bijkomend voordeel is dat Ajax aan de Noord-Hollandse zijde van de Afsluitdijk al een steunpunt heeft op het voormalige eiland Wieringen: daar zit de grootste concentratie Ajax-bezoekers buiten het eigen marktgebied. En wat kan Feyenoord voor strategische lessen trekken uit de Bosatlas? De verovering van Zeeland moet haalbaar zijn: de invloed reikt nu al tot Middelburg en concurrerende clubs zijn er niet. Alleen jammer dat uitgerekend Zeeuwen van alle Nederlanders het minst naar het voetballen gaan. Dat is toch een beetje alsof je bij Risk alleen Kamtsjatka aan kunt vallen.
Taal / Language
Boeken
- Leven onder het luchtruim
- Bouw in de buurt – Leidraad voor Nederland
- Slim Zand – Hoe ASML verscheen in Veldhoven
- Asfaltreizen – Een verkenning van de snelweg
- Binckhorst Magazine
- De marktgids voor Amsterdam
- De mobiele stad – Over de wisselwerking van stad, spoor en snelweg
- De Ronde van U.
- De vierkante meter
- Eigen baas – Kort & krachtig
- Eindhoven Hoofdstad
- Groeten uit Vinexland
- Handboek Eigen Baas (gratis)
- Het land van Lely – Reisboek in 103 stukken
- Kruispunt Utrecht
- Kunstwerken & Kunstwerken
- Lelysteden – Een associatieve reisgids
- Naar een alzijdig station
- Onder Weg!
- Ruimte voor de Amsterdamse binnenstad
- Snelweg x Stad
- Stedelijke vraagstukken, veerkrachtige oplossingen
- Streetwise Rotterdam
- Turtle 1 – De auto uit Afrika
- Wij zijn goed
Kranten en tijdschriften
- AD Magazine
- Academie van Bouwkunst
- Arcam
- Archined
- Architectuur Lokaal
- Arma
- Autoweek
- BPD Magazine
- Blauwe Kamer
- Bouw
- Brussel Deze Week
- CRa
- De FLA-krant
- De Gids
- De Groene Amsterdammer
- De Journalist
- De Volkskrant
- De Zaak
- HP/De Tijd
- Het Financieele Dagblad
- Het Parool
- Humanist
- Intermediair
- Lira Bulletin
- Lucasx
- Mainline
- Metro
- NRC Handelsblad
- NRC Magazine
- NRC Next
- NRC Weekblad
- New Business
- OneWorld Magazine
- Podium voor Architectuur
- Psy
- S+RO
- Smaak
- Spiegel Online
- Stad-Forum
- Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken
- Trouw
- Uit&thuis
- VPRO Gids
- Veldhovens Weekblad
- Vrij Nederland
- Wallenburgtribune
- Wij maken Nederland
Projecten
Onderwerpen
Series
- De kust
- De lunch
- De markten van Amsterdam
- De mobimens
- De telefooncel
- Dossier A2
- Dossier A4
- Dossier A10
- Dwars kijken
- Expats
- Fietsverkenningen zuidwestflank Amsterdam
- Get your kicks on the E3
- Groeten uit Vinexland
- Het ontwerp
- Het product
- IJ-tje
- Na dato
- Noord-Amsterdam
- Poldernormen
- Rond Brussel
- Sloop
- Stedenatlas
- Strijd om de ruimte
- Tand des tijds
- Turtle 1
- Wat doet dat daar
- Weststrook
- Zinloze mobiliteit
Trefwoorden
- Aids
- Amsterdam
- Architectuur
- Auteursrecht
- Auto
- Bajes
- Bedrijventerrein
- Berlin
- Bos en Lommermarkt
- Brussel
- China
- Corona
- Drugs
- Eindhoven
- Fietsen
- Ghana
- Groot-Amsterdam
- India
- Luchthaven
- Markt
- Monumenten
- Ontwerpen
- Openbaar Vervoer
- Openbare ruimte
- Psychiatrie
- Reclamemasten
- Rotterdam
- Schiphol
- Shopping
- Snelweg
- Teksten voor fotoboeken
- Toerisme
- Veiling Aalsmeer
- Veldhoven
- Verboden toegang
- Verrommeling
- Vinex
- Wegen