Ommeland

‘De ontdekking van Utrecht’ heet het actieplan. Alsof Utrecht, met een verwijzing naar Harry Mulisch, een stukje hemel op aarde is. Pas als je verder leest ontdek je dat het over de stad Utrecht gaat, en niet over de provincie. In Groningen is deze verwarring uitgesloten, daar verwijst Groningen naar de trotse stad en wordt de provincie als ommeland weggezet.
Feitelijk gaat de stad Utrecht net zo hovaardig om met het gebied waarover ze de scepter zwaait. Want de ambitie van  het actieplan is om Utrecht in 2018 Culturele Hoofdstad van Europa te laten worden. De uitsluiting van de provincie klinkt logisch, om hoofdstad te worden moet je nu eenmaal een stad zijn. Maar dat blijkt een ouderwetse opvatting. Al in 2012 zal het Ruhrgebied Culturele Hoofdstad van Europa worden.
Utrecht is zo ver nog niet, daar heerst nog dédain voor de regio. Als Groningen – een van de concurrenten voor 2018 – het slim aanpakt, dan speelt het de ommeland-kaart om het Europees Parlement voor zich te winnen. Maar het is voor Utrecht nog niet te laat om het roer om te gooien. Om de groot-Utrechtse gedachte te schragen is een logo onontbeerlijk. En dat blijkt voor het oprapen te liggen: de grote U die Martin Riebeek op de rotonde onder aan de afslag Houten van de A27 heeft gezet. Surf erheen met Google Maps en u zult versteld staan.
Dat uitgerekend rotondekunst een logo levert is symbolisch, want de provincie Utrecht is zelf een rotonde, de draaischijf van Nederland waar de windrichtingen samenkomen en waar mensen, geloven en ideeën zich kort vermengen om weer elk huns weegs te gaan.
Als gebaar van goede wil zou de stad Utrecht de tentoonstelling die Manfred Pernice elk half jaar op de rotonde van Leidsche Rijn samenstelt, op tournee moeten sturen. Zo kunnen regionale rotondes als dependances fungeren en kan het ommeland op zijn beurt beelden vooruit sturen naar Leidsche Rijn om in de hoofdstedelijke schijnwerpers te komen. Van daaruit is een Europese uitwisseling nog maar een kleine stap: Malta – de andere leverancier van de Culturele Hoofdstad – heeft vast ook rotondekunst. Het zal een heel gesleep worden, maar uitwisseling kun je niet letterlijk genoeg nemen.