A10, A1, A6, A27…

Waar moet ik zijn? Ja, dat zou ik ook wel eens willen weten. Om mensen met deze existentiële vraag te helpen startte Alterra, het onderzoeksinstituut van de universiteit van Wageningen, onlangs de website www.daarmoetikzijn.nl. Hier kun je intikken welke soorten landschap je mooi vindt en in welke mate die moeten voorkomen op je favoriete bestemming.
Behalve obligate categorieën als bossen, heide en zee kun je als voorkeur ook bedrijventerreinen opgeven. Een heuse industrieroute lijkt me wel wat, dus klik ik het maximum percentage bedrijventerrein aan – dat is 65 procent, blijkbaar denken de makers dat je niet meer kunt verdragen – en verder geef ik aan dat horizonvervuiling me in het geheel niet deert. Het resultaat is bedroevend: op de kaart verschijnen alleen de kassen van het Westland.
Verder zou Nederland geen bedrijventerreinen hebben? Daar denkt de directeur van het Ruimtelijk Plan Bureau (RPB) heel anders over, hij luidde eind maart de noodklok over de ‘dozenstroop’ langs de Nederlandse snelwegen. En uit de Nieuwe Kaart van Nederland, een inventarisatie van alle ruimtelijke plannen, blijkt dat het nog veel erger wordt: pal langs de snelwegen staat nog eens 19.000 hectare bedrijventerreinen gepland. Op zich is dat niet zo veel, grofweg de omvang van Schiermonnikoog, maar in de vorm van lintbebouwing ontneemt het je elk zicht op het landschap. En dat alleen maar omdat bedrijven allemaal op de eerste rij willen zitten.
De meeste nieuwe bedrijventerreinen komen in de Randstad en voordat de zinloze zichtlocaties zegevieren besluit ik met de Nieuwe Kaart in de hand een snelwegrondje te rijden: A10, A1, A6, A27, A12, A2, A27, A15, A4, A20, A12, A4, A10. Meteen al op de Zuidas roept een reclamebord bij een bouwput ‘Je hoofd in de wolken, de wereld aan je voeten’ en bij de opgespoten vlakte voor Almere luidt de slagzin in parmantig projectontwikkelaarsproza ‘Wonen, werken, winnen’. Bouwkranen takelen stalen spanten omhoog, in een vloek en een zucht verrijst hier de ‘Stad van de toekomst’.
Voorbij Almere heeft de blik nog alle ruimte en wist de weidsheid van de polder de muizenissen uit je hoofd. Uitgerekend in deze maagdelijke ruimte komen twee grote bedrijventerreinen, samen goed voor 180 hectare. ‘Rabo Vastgoed. Oog voor detail’, meldt een bordje op de keurig geploegde akker. Vanuit landschappelijk oogpunt zou de Rabo beter een stukje verder kunnen gaan bouwen, op de Utrechtse Heuvelrug, waar je distributiedozen goed in het groen kunt verstoppen.
Nederlands oudste snelwegkruising, knooppunt Oudenrijn, is aan drie zijden nog landelijk: een boerderij in de oksel, fietsende scholieren op de parallelweg. Dat is zonde van de ruimte en dus komt daar een kleine 100 hectare bedrijventerrein te liggen, in weerwil van de borden ‘Te Huur’ die nu al overal op snelwegkantoren prijken.