De plaats waar een weg en een spoorlijn elkaar kruisen is niet zomaar een kruispunt. Zo’n kruising heeft een eigen naam gekregen, overweg, en eigen verkeersborden, Andreaskruisen. Bovendien is ze voorzien van feestelijke licht- en geluidseffecten.
Het moment waarop de bellen gaan rinkelen en de rode lampen beginnen te knipperen is magisch: weldra zal een groot denderend gevaar op wielen zich aandienen, maar nu is er nog niets te zien. Heel even kun je nog snel oversteken, maar het vergt lef om het luide gerinkel te negeren.
Vroeger sloot de spoorwegwachter de rails met een rolbarrière hermetisch af, maar tegenwoordig gaan er slechts halve bomen automatisch omlaag. Alleen in Bilthoven en in Diemen heb je adob’s: automatische dubbele overwegbomen, die de spoorlijn geheel afgrendelen.
Als de bomen helemaal gedaald zijn, valt de grote bel stil. Alleen de kleine bel gaat onverstoorbaar verder om de rij wachtenden te manen de overweg niet te betreden. De trein heeft nu vrij baan; automobilisten, fietsers en voetgangers staan gebroederlijk te wachten, even zijn ze uit hun gewone haast geworpen.
Prorail, de beheerder van de spoorwegen, zou de overwegen het liefst helemaal afschaffen: de veiligste overweg is geen overweg. Voor elke vier overwegen die Prorail sluit wordt één ongelijkvloerse kruising teruggebouwd. Dat is veiliger, maar spoorlijnen vormen daardoor wel steeds sterkere barrières, die je nog maar op enkele plekken kunt oversteken.
Vooral het langzaam verkeer heeft daar last van: de kwetsbaarste verkeersdeelnemers moeten flinke omwegen maken om het spoor te kruisen en soms leidt dat hen juist langs drukke wegen. Reden voor de Fietsersbond, het Wandelplatform en de Hippische Sportfederatie om te pleiten voor het behoud van zoveel mogelijk overwegen, al dan niet bewaakt met bellen en bomen.
Uit: Kruispunt Utrecht
