Zuidoost is het stadsdeel met de meeste warenmarkten, het zijn er maar liefs vier, verspreid over de week. Maar geen enkele springt er zo sterk uit, dat ze als dé markt van de Bijlmer kan gelden. De dinsdagse markt op Kraaiennest zeker niet, dat is de kleinste. De markt op het vernieuwde Anton de Komplein dan, op maandag, donderdag en vrijdag? Die mag dan als centrale markt van de Bijlmer bedoeld zijn, en ze was ook een tijdje de grootste, maar vorig jaar is ze flink ingekrompen. En zo lijk je vanzelf uit te komen bij de zaterdagse markt op Ganzenhoef, want die is bekend tot in Almere en ver daarbuiten. Maar toch is bij de kooplui een andere Bijlmermarkt het populairst en wel de meest onbekende van de vier: Reigersbos, dat niet alleen buiten de Ring A10 ligt, zoals ook de andere drie markten, maar zelfs nog buiten de A9.
Officieel heeft de woensdagse Reigersbosmarkt een kraam minder dan Ganzenhoef, maar kooplieden vechten er om een plekje en dus is de bezettingsgraad constant hoog en staan hier de facto de meeste kramen. En belangrijker nog: het aanbod is er het meest compleet. Voor Arie Tuinman, die met textiel op alle vier de markten staat, telt zijn omzet: ‘Op Reigersbos verdien ik het meeste.’ De onverstoorbaar glimlachende eigenaar van Buruman Productions, die reggae-cd’s verkoopt: “Reigersbos is gewoon de leukste.” En kippenboer Aalt van den Brink, die op alle Bijlmermarkten staat behalve op Reigersbos: ‘Ik zou willen dat ik er dáár tussen kwam.’
Al heel lang wordt er gepraat over één grote exotische markt in de Bijlmer, daarmee zou je mensen uit de wijde omgeving kunnen trekken. In zijn boek Terug naar de stad droomde Jos Gadet, hoofdplanoloog van Amsterdam, ervan om alle ‘kwijnende markten’ van de Bijlmer te concentreren op het Hoekenrodeplein, pal voor het nieuwe treinstation.
Oud-stadsdeelvoorzitter Marcel la Rose heeft geprobeerd de markten samen te voegen, maar hij beet zijn tanden erop stuk. Reigersbos wilde sowieso niet mee, daar ging het te goed. En op Ganzenhoef protesteerden de bewoners en een deel van de kooplui met succes. Toen bleven alleen Kraaiennest en het Anton de Komplein over. Uit angst voor overlast en prestigeverlies kwam het Hoekenrodeplein als locatie niet im Frage, net zo min als het plein voor de ING, waar de markt ooit een paar jaar met veel succes was gehouden. En zo kwam de halfslachtig gecentraliseerde markt gewoon op het Anton de Komplein, achthonderd meter verwijderd van de metro en trein. Als klap op de vuurpijl werd de decentralisering in 2014 na een actie van bewoners en een deel van de kooplui weer teruggedraaid en kreeg het inmiddels vernieuwde Kraaiennest zijn markt terug. Tenminste op dinsdag, de vrijdag bleef op het Anton de Komplein.
Kunt u het nog volgen? Waarschijnlijk niet, want de kooplui raken de draad zelf ook kwijt. Errol Chitaroe, die met textiel staat: ‘Sinds de vernieuwing van de Bijlmer zijn de markten twaalf keer verhuisd. Uit onderzoek blijkt dat het vijf jaar duurt voor een markt zich goed heeft gezet. Dat zijn dus zestig verloren jaren, het water staat ons aan de lippen.’ En Vikaash Moerlie van de tassen en koffers: ‘Centralisatie was het beste geweest, maar als we dan toch deels terug moeten naar Kraaiennest, dan niet parallel aan de metro, zoals nu. De Centrale Vereniging van de Ambulante Handel heeft vanaf het begin gewaarschuwd dat die plek niet werkt.’
En dat is te zien. De sliert witte kraampjes onder de brute betonnen poten van de metro levert dan wel een grootstedelijke aanblik op, maar alleen de voorste kramen trekken voldoende klandizie. De ventweg voor het winkelcentrum zou een veel logischere plek zijn geweest. Verantwoordelijk stadsdeelwethouder Urwin Vyent wil nu voor Kraaiennest een commissie instellen van kooplui, bewoners en winkeliers: ‘Eerst gaan we díé markt aanpakken, je kunt niet vier oorlogen tegelijk voeren.’
De Bijlmer blijft hopeloos verdeeld. Maar er is één voordeel: bezoek er alle markten en je krijgt een goed beeld van de diversiteit van Amsterdams onbekendste stadsdeel.
Facts
Anton de Komplein: maandag, donderdag en vrijdag, 108 kramen, bezetting 70%
Ganzenhoef: zaterdag, 135 kramen, bezetting 78%
Kraaiennest: dinsdag, 80 kramen, bezetting 88%
Reigersbos: woensdag, 134 kramen, bezetting 84%
Tips
• Ghanese specialiteiten bij de Solice Catering Service. Fufu hebben ze niet, wel bijvoorbeeld Waakye (vlees of vis met bonen, rijst én bami).
• Kruiden uit het oerwoud bij Bibi. Ze verkoopt onder andere de ‘mannenfles’ met kwasibita, die je zelf bij moet vullen met rum. Werkt volgens kenners beter dan Viagra.
• Exotische groenten bij Mario Balhari, directe import onder andere uit Cuba. De oudste groentekraam van de Bijlmer, trekt zelfs Surinamers uit België en Noord-Frankrijk.