Meestal is het leven tamelijk overzichtelijk: auto’s bewegen en huizen staan stil. Soms gooit een file roet in het eten en dan staan auto’s er ineens net zo roerloos bij als de boerderij aan de andere kant van de vangrail, de bestuurders gevangen in bewegingsloosheid. Een memento mori is misschien wat overdreven, maar een ‘gedenk stil te staan’ is het in ieder geval wel.
De forensen op de A1 bij Muiden kunnen erover mee praten: ze hebben tijdens de ochtend- en avondspits, maar ook als de brug over de Vecht open staat, alle tijd voor een nauwgezette studie van de boerderijen aan de rand van Bloemendalerpolder, die op minder dan een halve steenworp van de snelweg liggen.
Totdat de boerderijen begin november ineens langzaam in beweging kwamen: mannen met grijpers en bulldozers begonnen ze dakspant voor dakspant uit elkaar te trekken, ze schoven schuren opzij, duwden muren om en voerden puin af. Zeven huizen en boerderijen zijn inmiddels verdwenen, de andere acht volgen dat lot de komende maanden. Uiterlijk eind januari zullen ook de huisnummers 3 en 14, waarvan de bewoners nu nog moedig standhouden, plaats hebben gemaakt voor de aanleg van de nieuwe A1 en het aquaduct onder de Vecht.
De boerderijen overleven hun gedwongen beweging niet, ze verdwijnen in stukken en brokken van het toneel. Dat geldt niet voor de Vechthoeve, die in de slagschaduw van de brug aan het water ligt en die zich morgen per boot uit de voeten maakt. Maar deze hoeve is dan ook een officieel monument, het is ‘de enige in hout uitgevoerde boerderij in de karakteristieke chaletstijl’. En dus is ze liefdevol voorzien van een betonnen fundament, waarna ze bijna drie meter is opgevijzeld, over de dijk op een ponton is getrokken om naar een veilige wijkplaats te worden gevaren. Een soort Fitzcarraldo in de polder.
De nieuwe A1 duikt straks een paar honderd meter ten zuiden van de huidige brug onder de Vecht door, in wat volgens Rijkswaterstaat het breedste aquaduct van Europa wordt. De auto’s hebben dan definitief hun primaat op beweging gevestigd en ze zullen nog slechts één boerderij zien: de Fata Morgana. Komend vanuit Amsterdam lag deze na het passeren van de Vecht altijd rechts van de weg, straks ligt ze ineens links. Dit stuivertje-wisselen heeft niets te maken met een luchtspiegeling, noch met een verscheping à la de Vechthoeve. Het is de weg zelf die zich verplaatst en straks achterlangs loopt, de boerderij blijft bewegingloos liggen. Voor de beweging moet je binnen zijn, zo juicht de website van de parenclub die er huist: ‘Het dak gaat eraf!’