Het Rotondologisch Genootschap – opgericht door Jonker en Van den Boomen – blikt manmoedig in de spiegel die de rotondes ons voorhouden.

Al jaren kijkt het Rotondologisch Genootschap manmoedig in de spiegel die rotondes de samenleving voor houden en daarbij treft het veel verdrietigs aan. Zou de rotonde ook geschikt zijn om de pols van de Europese gemeenschap op te nemen?

‘Jonker, heb je begin volgende week tijd? In A. zijn er problemen. De gemeente schijnt een reusachtig hert op de rotonde te willen zetten. Of we even kunnen komen kijken.'

Laat mij uw rotondes zien en ik zal zeggen wie u bent. Dat valt in Brussel niet mee, want dat is een lappendeken van onafhankelijke gemeentes, die elk hun eigen geschiedenis en autonomie koesteren. Dus is er een 23-delige serie nodig om de stad te leren kennen, te beginnen met het Koningsplein in de Vijfhoek.

Nauwelijks beknot door kunstbeleid, welstandsnormen en goede smaak, rollen rotondekunstwerken van de tekentafels. Er staat dan ook veel verdrietigs op de middeneilanden. Kan het anders?

Met maar liefst 19 rotondekunstwerken op een bevolking van 45 duizend zielen is Barendrecht de rotondehoofdstad van Nederland, Voor deze titel heeft de gemeente de portemonnee niet eens hoeven trekken.

‘Kunst op een rotonde, te genant voor woorden’, zo luidde de kop van een advertentie in BK-informatie, Bulletin voor beeldende kunstenaars. Het was geen oproep voor een nieuwe beeldenstorm, integendeel, het ging om een prijsvraag.

Het grootste bezwaar van rotondekunst –­ en van kunst in de openbare ruimte in het algemeen – is de onveranderlijkheid.

Rotondekunst moet je pas bekijken nadat de plaatselijke burgemeester het werk heeft onthuld in aanwezigheid van de kunstenaar, de aannemer en de sponsor van het kunstwerk en zijn vrouw, kortom: als de muziek is weggestorven.

Bij rotondes is alles geregeld, behalve de inrichting van het middeneiland. Het onvermijdelijke gevolg: er komt kunst terecht.

Drieduizend rotondes telt Nederland. En op steeds meer rotondes staat een kunstwerk. Zo wordt morgen in Houten een UFO-landingsbaan geopend.

‘De ontdekking van Utrecht’ heet het actieplan. Alsof Utrecht, met een verwijzing naar Harry Mulisch, een stukje hemel op aarde is. Pas als je verder leest ontdek je dat het over de stad Utrecht gaat, en niet over de provincie.