Inzending voor de prijsvraag voor een monument voor de vuurwerkramp in Enschede. Verschenen in: eigen beheer UITGANGSPUNTEN De vuurwerkramp kostte 23 mensen het leven en verwoestte een complete wijk. De wijk wordt nu herbouwd, de doden komen nooit meer terug. Een monument moet het individuele leed gedenken, en tegelijk het collectieve voortleven versterken. Een tweede paradox is dat een monument aangrijpend moet zijn en tegelijk een natuurlijke plaats in de wijk moet krijgen. Tenslotte moet een monument niet alleen symbolisch zijn, maar ook praktisch nut hebben voor de buurt. Dat is de beste waarborg dat het wordt aanvaard. Deze drie, ogenschijnlijk tegenstrijdige, eisen hebben we ons gesteld voor het monument voor de vuurwerkramp. Een autonoom kunstwerk valt daarmee af, want dat zou slechts de eerste elementen van de drie eisen tot uitdrukking brengen: individueel, indringend en symbolisch. De artistieke expressie van een kunstenaar verhoudt zich nu eenmaal slecht met de eisen collectief, natuurlijk en nuttig. DE ESSENTIE VAN EEN PARK Vertrekpunt voor ons idee was de constatering dat een park pas een park is als er banken staan. Zonder banken heb je slechts een grote tuin of een aangelegd natuurgebied. Het zijn banken die contact mogelijk maken en die ervoor zorgen dat mensen in een park kunnen verblijven. Banken zie je tegenwoordig ook steeds vaker op begraafplaatsen: nabestaanden zetten een bankje bij het graf van hun dierbare, zodat ze even bij hem of haar kunnen neerzitten. Dit sluit aan bij ontwikkeling dat begraafplaatsen steeds meer als park gaan functioneren. ONTWERP In het park willen wij 23 banken neerzetten, één voor elke dode. Het worden uniforme banken - in de dood is iedereen gelijk - die eenvoud paren aan zitcomfort. De nabestaanden kunnen op de zijkant van de bank hun dode gedenken en eren. Zij kunnen erop laten zetten wat ze verkiezen: een foto, een tekst, een tekening, een collage. Of een citaat uit de bundel Berichten uit een bloemenzee, zoals in de fotomontage is gedaan. Met een slijtvaste reproductietechniek wordt hun ontwerp aangebracht op het beton. De banken van de nabestaanden die geen bijdrage willen leveren, blijven leeg: herdenken is geen plicht. De nabestaanden mogen eveneens bepalen waar hun bank komt. Sommigen zullen graag willen dat hun bank bij die van vrienden komt te staan of bij die van mensen uit de straat, anderen zullen juist een enigszins afgezonderd 'eigen' plekje prefereren. De verspreiding van de banken over het park zal zo de weerspiegeling worden van een sociografisch patroon. Maar nabestaanden, buurtbewoners, bezoekers en toevallige passanten kunnen er natuurlijk ook gewoon gaan zitten om te mijmeren, van de zon te genieten of een praatje te maken. Onderstaand zijn enkele mogelijke opstellingen gesimuleerd. STAPPEN • Selectie van de soort bank (in nauw overleg met nabestaanden, buurtbewoners, buurtopbouwwerk en de ontwerper van het park). • Keuze reproductietechniek (in nauw overleg met fabrikant). • Aandragen ontwerpen (nabestaanden). • Bepaling plaatsing banken (in nauw overleg met nabestaanden en de ontwerper van het park). • Productie geïndividualiseerde banken (fabrikant). VOORBEELDEN VAN TEKSTEN Onderstaande teksten zijn afkomstig uit het boekje ‘Berichten uit de bloemenzee’ • Komt wel goed hoor! • Vuurwerk is voor de lol, maar nu heb ik er mijn buik van vol. • Het spijt mij heel erg voor de mensen die wij niet geholpen hebben, het spijt me zo. • Verdriet kun je niet opschrijven. • Deze leegte past nergens. • Voor morgen: appeltaart met tranen. • Ik wou dat er een toverstokje bestond dat alles terugdraaien kon.
Taal / Language
Boeken
- Leven onder het luchtruim
- Bouw in de buurt – Leidraad voor Nederland
- Slim Zand – Hoe ASML verscheen in Veldhoven
- Asfaltreizen – Een verkenning van de snelweg
- Binckhorst Magazine
- De marktgids voor Amsterdam
- De mobiele stad – Over de wisselwerking van stad, spoor en snelweg
- De Ronde van U.
- De vierkante meter
- Eigen baas – Kort & krachtig
- Eindhoven Hoofdstad
- Groeten uit Vinexland
- Handboek Eigen Baas (gratis)
- Het land van Lely – Reisboek in 103 stukken
- Kruispunt Utrecht
- Kunstwerken & Kunstwerken
- Lelysteden – Een associatieve reisgids
- Naar een alzijdig station
- Onder Weg!
- Ruimte voor de Amsterdamse binnenstad
- Snelweg x Stad
- Stedelijke vraagstukken, veerkrachtige oplossingen
- Streetwise Rotterdam
- Turtle 1 – De auto uit Afrika
- Wij zijn goed
Kranten en tijdschriften
- AD Magazine
- Academie van Bouwkunst
- Arcam
- Archined
- Architectuur Lokaal
- Arma
- Autoweek
- BPD Magazine
- Blauwe Kamer
- Bouw
- Brussel Deze Week
- CRa
- De FLA-krant
- De Gids
- De Groene Amsterdammer
- De Journalist
- De Volkskrant
- De Zaak
- HP/De Tijd
- Het Financieele Dagblad
- Het Parool
- Humanist
- Intermediair
- Lira Bulletin
- Lucasx
- Mainline
- Metro
- NRC Handelsblad
- NRC Magazine
- NRC Next
- NRC Weekblad
- New Business
- OneWorld Magazine
- Podium voor Architectuur
- Psy
- S+RO
- Smaak
- Spiegel Online
- Stad-Forum
- Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken
- Trouw
- Uit&thuis
- VPRO Gids
- Veldhovens Weekblad
- Vrij Nederland
- Wallenburgtribune
- Wij maken Nederland
Projecten
Onderwerpen
Series
- De kust
- De lunch
- De markten van Amsterdam
- De mobimens
- De telefooncel
- Dossier A2
- Dossier A4
- Dossier A10
- Dwars kijken
- Expats
- Fietsverkenningen zuidwestflank Amsterdam
- Get your kicks on the E3
- Groeten uit Vinexland
- Het ontwerp
- Het product
- IJ-tje
- Na dato
- Noord-Amsterdam
- Poldernormen
- Rond Brussel
- Sloop
- Stedenatlas
- Strijd om de ruimte
- Tand des tijds
- Turtle 1
- Wat doet dat daar
- Weststrook
- Zinloze mobiliteit
Trefwoorden
- Aids
- Amsterdam
- Architectuur
- Auteursrecht
- Auto
- Bajes
- Bedrijventerrein
- Berlin
- Bos en Lommermarkt
- Brussel
- China
- Corona
- Drugs
- Eindhoven
- Fietsen
- Ghana
- Groot-Amsterdam
- India
- Luchthaven
- Markt
- Monumenten
- Ontwerpen
- Openbaar Vervoer
- Openbare ruimte
- Psychiatrie
- Reclamemasten
- Rotterdam
- Schiphol
- Shopping
- Snelweg
- Teksten voor fotoboeken
- Toerisme
- Veiling Aalsmeer
- Veldhoven
- Verboden toegang
- Verrommeling
- Vinex
- Wegen