Serie: Na dato



  • Het Dorp is een begrip. Vooral door Mies Bouwmans tv-actie in 1962, maar ook door de heldere opzet van deze woonvoorziening voor lichamelijk gehandicapten. In de jaren negentig is Het Dorp ingrijpend gerenoveerd, alleen de Dorpsbrink wacht nog op revitalisering. Voorlopig vergeefs.




  • Pas tien jaar na de oplevering van het eerste huis kreeg Lelystad een woningcorporatie. Ook al was het toen reeds 1977, toch sloeg de verzuiling nog eenmaal toe: naast een algemene corporatie moest er een christelijke komen. Vervolgens kostte het twintig jaar ruzie om deze corporaties te laten fuseren.




  • Schiedam stak al in de jaren tachtig zijn nek uit voor duurzaam bouwen. Het leverde veel kennis op, slechts in een enkel geval leidde het ook tot mooie buurten. Inmiddels zijn de rollen in Schiedam omgedraaid: experimenten zijn zeldzaam, de romantische uitstraling staat voorop.




  • Het idee van de industriële woning is zo oud als de twintigste eeuw, Ford en Edison hielden zich er al mee bezig. In de jaren zeventig was Fokker heel dicht bij de verwerkelijking, maar de order voor de F16 gooide op het laatste moment roet in het eten.


  • Koolhaas’ eersteling


    Met het Amsterdamse IJplein zorgde Rem Koolhaas voor de herintroductie van de urban villa in Nederland. Ook ontdekte hij er de dynamische montage als ontwerpprincipe. Toch schaamt hij zich achteraf over zijn stedenbouwkundig plan: te braaf, te humanistisch.




  • Projectontwikkeling kwam in Nederland pas begin jaren zestig van de grond. Maar toen werd het ook meteen goed aangepakt, Hoog Catharijne was het meest in het oog springende resultaat.


  • Flatneurose


    Voor de oorlog waren flats bestemd voor mensen met geld, pas tijdens de wederopbouw werd het een massaproduct. Het begrip flatneurose raakte in zwang, vooral de galerijflat kreeg al snel een slechte reputatie.




  • In de loop van de twintigste eeuw werd de keuken de werkplaats van de vrouw: strak, functioneel, degelijk. Maar de huisvrouw emancipeerde en de keuken werd opengebroken. Tegelijk met de keukenmuur sneuvelden de normen van Goed Wonen.




  • Concentreer onaangepasten in aparte wijken om ze te leren wonen, dat was de idee achter de woonscholen. Reeds voor de oorlog mislukte deze aanpak, toch begon men na de wederopbouw opnieuw. Pas in 1982 sloot in Maastricht de laatste woonschool.




  • Eeuwenlang bepaalde het gesloten bouwblok het aanzicht van de Europese stad. De eerste barst in dit bastion werd geslagen door Haussmann, Le Corbusier maakte het karwei af. Maar steden blijken niet zonder bouwblokken te kunnen.




  • Woonerven zijn een typisch product van de jaren zeventig. Stonden aanvankelijk stedenbouwkundige principes en buurtinspraak voorop, al snel namen verkeerskundigen de macht over. Maar heel voorzichtig is er sprake van een nieuwe elan.




  • Auto’s, fietsen en broden rolden al langer van de lopende band, in de jaren zestig waren ook huizen aan de beurt. Aanvankelijk waren de Coignetwoningen een groot succes, maar de zware montagebouw ging uiteindelijk ten onder aan zijn starheid.